“Hoe voel je je vandaag?” Op die vraag horen we steeds vaker als reactie: “Moe”. Volgens onderzoek is het aantal Nederlanders en Belgen dat zich aanhoudend vermoeid voelt, tussen 2007 en 2018 ruim verdubbeld, van 8 naar 17 procent. Maar wat betekent het nu echt als zoveel van ons zeggen dat ze ‘moe’ zijn?
Laten we eerlijk zijn, een vermoeid gezicht wint meestal geen schoonheidsprijzen. Wallen, fronsrimpels en halfdichte ogen halen zelden de cover van een tijdschrift. Maar weet dat ‘moe’ zijn niet altijd hetzelfde betekent en ‘moe’ zijn zelf ook vele gezichten heeft.
Vormen van vermoeidheid
Er zijn verschillende vormen van vermoeidheid, elk met hun eigen kenmerken, en het is belangrijk om het verschil te herkennen. Want de ene vermoeidheid vraagt om een andere aanpak dan de andere. Als je fysiek moe bent, is het bijvoorbeeld niet verstandig om veel te gaan sporten terwijl dat bij mentale vermoeidheid misschien juist wél de oplossing is.
Wanneer iemand die bij mij in coaching komt aangeeft dat ze zich ‘moe’ voelen, blijf ik doorvragen om te achterhalen welke specifieke vorm van ‘moeheid’ de persoon ervaart. Hoewel ik niet pretendeer een expert te zijn op het gebied van ‘moeheid’ (als dat al zou bestaan), observeer ik wel verschillende vormen van ‘moe’ zijn:
- Fysieke vermoeidheid:
Wat? Dit is de meest voor de hand liggende vorm van moeheid. Het treedt op wanneer ons lichaam is uitgeput door fysieke inspanning, zoals zwaar tillen, hard werken of actief sporten. Fysieke vermoeidheid is een signaal van ons lichaam dat het rust en herstel nodig heeft.
Wat je kunt doen? Rusten en je lichaam de kans geven om te herstellen, bijvoorbeeld door te slapen en je fysieke inspanningen te beperken.
- Mentale vermoeidheid:
Wat? Mentale vermoeidheid treedt op wanneer ons brein overbelast is. Dit kan voortkomen uit constant piekeren, complexe besluitvorming, constante concentratie of het uitvoeren van cognitieve taken. Wat interessant is, is dat mentale vermoeidheid ons het gevoel kan geven ‘moe’ te zijn, zelfs als ons lichaam nog energie heeft.
Wat je kunt doen? Zorg dat je brein kan ontspannen, mediteren, een pauze nemen van mentaal veeleisende taken.
- Emotionele vermoeidheid:
Wat? Emotionele vermoeidheid ontstaat wanneer onze emoties overbelast raken. Stress, zorgen, conflicten en emotionele uitdagingen kunnen leiden tot emotionele vermoeidheid, die ons emotioneel kan uitputten en gevoelens van vermoeidheid kan veroorzaken.
Wat je kunt doen? Zorgen voor emotioneel herstel, door te praten met vrienden, lezen of wandelen, drama mijden, mensen opzoeken en activiteiten doen waarbij je jezelf kan zijn zonder druk of stress.
- Hormonale vermoeidheid:
Wat? Hormonale vermoeidheid kan optreden wanneer er disbalans is in de hormoonspiegels in ons lichaam. Dit kan worden veroorzaakt door factoren zoals hormonale schommelingen tijdens de menstruatiecyclus, menopauze, schildklierproblemen of andere hormonale aandoeningen.
Wat je kunt doen? Raadpleeg een arts of specialist om de oorzaak van de hormonale disbalans vast te stellen en zoek naar behandelingsopties, die variëren afhankelijk van de specifieke hormonale problemen.
- Algemene vermoeidheid:
Wat? Dit is een overkoepelend gevoel van vermoeidheid dat alle aspecten van ons welzijn omvat. Het kan fysieke, mentale en emotionele vermoeidheid samenvatten. Algemene vermoeidheid kan ons het gevoel geven dat we “op” zijn.
Wat je kunt doen? Een holistische aanpak waarbij je zowel zorgt voor je lichaam als geest. Dit omvat gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap en herstelmomenten.
Moeheid is een veelzijdig fenomeen, en de verschillende vormen van moeheid kunnen ook samen voorkomen. Stel je bijvoorbeeld voor dat je al enkele weken last hebt van mentale vermoeidheid door een veeleisend project op het werk. Dit kan uiteindelijk leiden tot slaapproblemen, wat resulteert in fysieke vermoeidheid door gebrek aan rust. Dus, het is ook belangrijk om te begrijpen hoe deze verschillende vormen van moeheid met elkaar kunnen interageren.
Gevolgen van moe zijn
Een dagje moe zijn is helemaal niet erg, maar aanhoudende moeheid heeft een aanzienlijke impact op ons leven. Hier zijn enkele voorbeelden van de gevolgen van aanhoudende vermoeidheid:
- Verminderde concentratie
- Verhoogde prikkelbaarheid
- Verhoogd risico op ongevallen:
- Verzwakt immuunsysteem
- Stemmingsstoornissen
- Slaapproblemen
- Verlies van productiviteit
- Relatieproblemen
- …
Vermoeidheid is een vage klacht die veel oorzaken kan hebben en grote gevolgen. Je kan tijdelijk moe zijn in de herstelperiode na een ziekte of een stressvolle periode. Als we voldoende rust nemen herstelt ons energieniveau zich weer automatisch en voelen we ons weer goed. Als onze vermoeidheid langer aanhoudt tast het echter de kwaliteit van ons leven aan. Vaak moe zijn is een klacht die we absoluut serieus moeten nemen.
Belangrijk: Wanneer je merkt dat je vermoeidheidsklachten niet verbeteren ondanks de stappen die je hebt ondernomen, is het verstandig om professionele hulp te zoeken. Het is raadzaam om in de eerste plaats een arts te raadplegen om andere redenen uit te sluiten die mogelijk de oorzaak kunnen zijn van je vermoeidheid. Lees ook onze volgende blog, waar we specifiek kijken naar waarom we ons moe voelen op en door het werk en wat handige tips delen om daar mee om te gaan.